Budując zieloną infrastrukturę, dostarczamy korzyści nie tylko dla otaczającego nas środowiska. Inwestycja w zieloną infrastrukturę wiąże się także z zyskami ekonomicznymi dla regionu i mieszkańców poprzez zwiększenie jego konkurencyjności i atrakcyjności. Co to oznacza w praktyce i jak można skorzystać z tych profitów?
Unijne instrumenty finansowe
Budując zieloną infrastrukturę na terenach rolniczych, można skorzystać z unijnych źródeł finansowania. Jednym z przykładów takiego wsparcia jest Program Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW) na lata 2014–2020. Jego głównym celem jest poprawa konkurencyjności sektora rolniczego z uwzględnieniem celów środowiskowych. W jego ramach realizowanych jest sześć priorytetów wyznaczonych dla unijnej polityki rozwoju obszarów wiejskich na lata 2014–2020, w tym odtwarzanie, chronienie i wzmacnianie ekosystemów zależnych od rolnictwa i leśnictwa.
Prawie 20% środków z nowego PROW mogą pozyskać gospodarstwa prowadzące działalność rolniczą przyjazną środowisku naturalnemu i klimatowi.
Ponadto, PROW 2014–2020 wspomaga rozwój i atrakcyjność gospodarczą terenów wiejskich poprzez finansowanie szeroko pojętych usług, nie tylko rolniczych, ale także produkcyjnych. Na dodatkowe pieniądze mogą jednak liczyć tylko te inwestycje, które nie będą negatywnie oddziaływać na środowisko naturalne i klimat.
Działanie rolno-środowiskowo-klimatyczne
Jednym z elementów PROW 2014–2020 są pakiety w ramach działania rolno-środowiskowo-klimatycznego. Ich celem jest promowanie praktyk przyczyniających się do zrównoważonego gospodarowania gruntami (w celu ochrony gleb, wód, klimatu), ochrony cennych siedlisk przyrodniczych i zagrożonych gatunków ptaków, różnorodności krajobrazu oraz ochrony zagrożonych zasobów genetycznych roślin uprawnych i zwierząt gospodarskich. W ramach tego działania rolnikom przyznawane są corocznie płatności przez okres 5 lat, pod warunkiem przyjęcia zobowiązania rolno-środowiskowo-klimatyczne w zakresie danego pakietu lub wariantu. Płatności w całości lub w części rekompensują utracony dochód i dodatkowo poniesione koszty.
Rolnicy mogą wnioskować o wsparcie finansowe w ramach pakietów:
Pakiet 1. Rolnictwo zrównoważone.
Pakiet 2. Ochrona gleb i wód.
Pakiet 3. Zachowanie sadów tradycyjnych odmian drzew owocowych.
Pakiet 4. Cenne siedliska i zagrożone gatunki ptaków na obszarach Natura 2000.
Pakiet 5. Cenne siedliska poza obszarami Natura 2000.
Otrzymanie płatności wiąże się jednak z pewnymi wymogami, jakie musi spełnić rolnik. W ramach pakietu 1 wymogi dotyczą, np. przeprowadzania analiz chemicznych gleb, opracowywania planu nawozowego czy koszenia. Wśród nich znajduje się również obowiązek zachowywania wszystkich trwałych użytków zielonych i elementów krajobrazu nieużytkowanych rolniczo stanowiących ostoje dzikiej przyrody, który bezpośrednio związany jest z tworzeniem zielonej infrastruktury na terenach rolniczych.
Warunki zazieleniania spełniają nawet małe elementy krajobrazowe, od wielu lat wpisane w otoczenie gruntów ornych, należących do rolnika. Zaliczane są do nich m.in. żywopłoty i strefy zadrzewione, pojedyncze drzewa, zadrzewienia liniowe i grupowe, miedze śródpolne, oczka wodne, rowy z towarzyszącą im roślinnością tworzącą strefy buforowe.
Inne zyski z zielonej infrastruktury
Wielofunkcyjne strefy, które stanowią element zielonej infrastruktury, mogą stanowić odpowiedź na zapotrzebowanie na tereny rekreacyjne, dzięki czemu obszar staje się bardziej atrakcyjny pod kątem turystycznym. Dzięki temu lokalne społeczności zyskują nowe strefy wypoczynku, które chętnie są odwiedzane również przez osoby spoza regionu. Daje to podstawy do rozwoju gospodarstw agroturystycznych, które mogą być realną szansą dla mieszkańców obszarów wiejskich na poprawę sytuacji ekonomicznej, stanowiąc dodatkowe źródło dochodów. Jednak, aby to osiągnąć, niezbędna jest ścisła współpraca z lokalnymi władzami, które również mogą starać się o unijne dofinansowania.
Źródło podkładu graficznego: serwis Freepik
Gabriela Kuc
dr Monika Szewczyk
Centrum UNEP/GRID-Warszawa
CZYTAJ WIĘCEJ:
- Zielona infrastruktura - broszura Komisji Europejskiej - plik PDF
- Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi - broszura informacyjna - strona WWW
