Biorąc pod uwagę skalę zmian zachodzących w przyrodzie, 10 lat nie wydaje się wystarczająco długim okresem na poprawę stanu europejskiej różnorodności biologicznej. Główne przyczyny jej utraty narastają i coraz trudniej jest zapobiegać ich negatywnym skutkom, które mogą doprowadzić do strat społecznych i gospodarczych. Warto więc włączyć się w działania na rzecz ochrony różnorodności biologicznej – leży to w dobrze pojętym interesie całej ludzkości.
Dekada Bioróżnorodności ONZ
W Milenijnej Ocenie Ekosystemów (opracowaniu z 2005 roku, podsumowującym aktualny stan wiedzy na temat sytuacji przyrody na świecie) duży nacisk położono na potrzebę zwiększenia odpowiedzialności społeczeństwa, władz, czy biznesu za ochronę różnorodności biologicznej. Jednym z przykładów działania o szczególnym znaczeniu jest ustalenie przez Zgromadzenie Ogólnego Narodów Zjednoczonych tzw. „Dekady Bioróżnorodności ONZ (United Nations Decade of Biodiversity) na lata 2011–2020”. W ramach inicjatywy opracowany został strategiczny plan ochrony różnorodności biologicznej, który zachęca rządy poszczególnych krajów do rozwijania krajowych programów w tym zakresie.
Unijna strategia
W związku z krokami podejmowanymi przez ONZ, Rada Ministrów Unii Europejskiej wyznaczyła nowy cel UE dla ochrony różnorodności biologicznej w 2020 roku: „Celem UE jest powstrzymanie utraty różnorodności biologicznej i funkcji ekosystemu w UE do 2020 r. i ich możliwie jak największa restytucja oraz zwiększenie wkładu UE w zapobieganiu utracie różnorodności biologicznej na świecie”.
Postanowienie to stało się ważnym elementem nowej polityki unijnej oraz zostało uwzględnione w unijnej strategii ochrony i poprawy stanu różnorodności biologicznej w Europie w latach 2011–2020. Strategia opiera się na sześciu wzajemnie powiązanych celach priorytetowych, które dedykowane są głównym przyczynom utraty różnorodności biologicznej.
1. Pełne wdrożenie dyrektywy ptasiej i siedliskowej (właściwe zarządzanie obszarami Natura 2000).
2. Utrzymanie i odbudowa ekosystemów i ich usług (w tym odbudowa co najmniej 15% ekosystemów do 2020 roku).
3. Zwiększenie wkładu rolnictwa i leśnictwa w utrzymanie i wzmocnienie różnorodności biologicznej.
4. Zapewnienie zrównoważonego wykorzystania zasobów rybnych.
5. Zwalczanie inwazyjnych gatunków obcych (stanowiących poważne zagrożenie dla europejskiej różnorodności biologicznej).
6. Pomoc na rzecz zapobiegania utracie światowej różnorodności biologicznej.
Każdy z powyższych elementów obudowany jest innymi działaniami i narzędziami ekonomicznymi. Ich realizacja ma przyczynić się do powstrzymania utraty różnorodności biologicznej i degradacji ekosystemów w Unii Europejskiej do 2020 roku.
Wzajemna współpraca kluczem do bioróżnorodności
W działania realizowane w ramach Dekady Bioróżnorodności powinni włączyć się aktywnie mieszkańcy wszystkich krajów europejskich, ponieważ jest to walka o nasze wspólne dobro. Wszyscy w mniejszym lub większym stopniu korzystamy z produktów i usług związanych z różnorodnością biologiczną. Poszczególne kraje nie są w stanie same poradzić sobie z narastającym problemem, ale jednocząc siły i działając wspólnie, możemy zapobiec utracie różnorodności biologicznej. Ponadto, działania podejmowane przez Unię Europejską przyczyniają się również do poprawy stanu ekosystemów w skali globalnej.
Gabriela Kuc
dr Monika Szewczyk
Centrum UNEP/GRID-Warszawa
CZYTAJ WIĘCEJ:
- Fakty na temat różnorodności biologicznej - strona WWW (j. angielski)
- Dekada Bioróżnorodności na FB - strona WWW (j. angielski)
- Unijna strategia ochrony różnorodności biologicznej na okres do 2020 r. - plik PDF
